Để đảm bảo sự công bằng và trật tự trong mỗi trận đấu, FIFA đã xây dựng một bộ luật bóng đá chi tiết. Bài viết này của bongdaphui.vn sẽ giúp bạn hiểu rõ các quy tắc cơ bản và quy định quan trọng trong bóng đá, từ sân thi đấu đến các hành vi phạm luật của cầu thủ.
Quy định về sân thi đấu
Sân bóng đá cho các trận đấu 11 người có kích thước chuẩn là chiều dài 105m và chiều rộng 68m. Để xác định rõ ranh giới sân, sẽ có hai đường giới hạn dài dọc theo chiều dài sân, gọi là đường biên dọc và hai đường giới hạn ngắn hơn, gọi là đường biên ngang. Đường biên ngang ở giữa sân sẽ chia sân thành hai phần đều nhau.
Các đội sẽ thi đấu trên một nửa sân của mình, bảo vệ khung thành của đội mình và tấn công vào khung thành của đối phương. Tại trung tâm sân có một vòng tròn với bán kính 9m15, nơi đặt quả bóng khi trận đấu bắt đầu.
Khu vực cầu môn nằm giữa hai đường biên ngang ở hai đầu sân, có chiều rộng 7,32m và chiều cao 2,44m. Xung quanh khung thành là khu vực phạt đền có kích thước 16m50, nơi thủ môn có quyền sử dụng tay để bắt bóng.
Gần khung thành có khu vực 5m50, nơi thực hiện các pha phát bóng lên. Sân bóng đá 11 người thường được làm bằng cỏ tự nhiên hoặc cỏ nhân tạo màu xanh lá cây, có 4 điểm phạt góc tại các góc sân để thực hiện các tình huống phạt góc.
Quy định về số lượng cầu thủ
Trong các trận đấu bóng đá chính thức, mỗi đội gồm 10 cầu thủ và 1 thủ môn, tổng cộng 22 người trên sân. Nếu một đội thiếu dưới 7 cầu thủ, trận đấu sẽ không được tiếp tục. Theo quy định của FIFA, trong các trận đấu chính thức, mỗi đội có quyền thay tối đa 3 cầu thủ trong suốt trận đấu. Vì lý do này, các đội thường có nhiều hơn 11 cầu thủ để thay thế những cầu thủ bị chấn thương hoặc mệt mỏi.
Quy định về quả bóng
Quả bóng đá có hình cầu, được làm từ da hoặc các vật liệu tương tự. Có 5 kích cỡ bóng khác nhau, trong đó kích cỡ số 5 là tiêu chuẩn cho cầu thủ từ 15 tuổi trở lên và được sử dụng trong các trận đấu chuyên nghiệp. Bóng số 5 có chu vi từ 68 đến 70 cm, trọng lượng từ 410 đến 450 gram, cần được bơm căng ở áp suất từ 0,6 đến 1,1.
Quy tắc về trọng tài
Trong một trận đấu bóng đá, có một trọng tài chính có nhiệm vụ di chuyển trên sân để giám sát và điều khiển trận đấu. Trọng tài chính có quyền lực cao nhất trong trận đấu và đảm bảo rằng trận đấu diễn ra công bằng theo các quy định. Quyết định của trọng tài là cuối cùng, các cầu thủ không thể tranh cãi mà không chịu án phạt, có thể là thẻ vàng hoặc thẻ đỏ.
Trang phục của trọng tài chính phải khác biệt hoàn toàn với các cầu thủ để tránh nhầm lẫn. Trọng tài chính sử dụng còi để điều hành trận đấu và áp dụng các hình phạt bằng thẻ đỏ hoặc vàng khi có vi phạm.
Quy định về trợ lý trọng tài
Trợ lý trọng tài giúp trọng tài chính trong việc điều khiển trận đấu. Một trận đấu tiêu chuẩn có 2 trợ lý trọng tài, gọi là trọng tài biên, đứng ở hai bên đường biên của mỗi phần sân. Trợ lý trọng tài có trang phục tương tự trọng tài chính nhưng không có còi.
Trọng tài biên sử dụng cờ hình tam giác để báo hiệu các tình huống cho trọng tài chính, như khi có lỗi vi phạm hay khi bóng ra ngoài sân. Họ cũng kiểm tra xem bóng đã vào khung thành hay chưa.
Quy tắc bắt đầu và tái khởi động trận đấu
Trận đấu bóng đá bắt đầu bằng việc phát bóng. Trước khi trận đấu bắt đầu, trọng tài sẽ tung đồng xu để quyết định đội nào được quyền phát bóng trước. Đội thắng đồng xu có thể chọn phát bóng trước hoặc để đối phương thực hiện. Quả phát bóng được thực hiện từ chấm phát bóng giữa sân, cầu thủ phát bóng phải đá bóng ra khỏi khu phạt đền của đội mình để bắt đầu trận đấu một cách công bằng.
Quy định về thời gian thi đấu
Một trận đấu chuyên nghiệp kéo dài 90 phút, chia thành hai hiệp đấu, mỗi hiệp 45 phút. Sau mỗi hiệp, hai đội sẽ đổi sân thi đấu. Thời gian nghỉ giữa hai hiệp là 15 phút. Trong suốt trận đấu, thời gian có thể được cộng thêm do các tình huống như bóng ra ngoài biên hoặc cầu thủ bị chấn thương.
Trang bị cần thiết của cầu thủ
Giày đá bóng là trang bị bắt buộc đối với mỗi cầu thủ và phải là loại chuyên dụng cho thi đấu. Bên cạnh đó, cầu thủ cần mang tất, ống bảo vệ chân và đồng phục gồm quần ngắn và áo ngắn tay có màu sắc giống nhau. Thủ môn có trang phục riêng biệt và thêm găng tay để bảo vệ tay. Các trang phục của hai đội phải khác nhau để dễ phân biệt trong trận đấu.
Quy định về cách tính bàn thắng
Mục tiêu của trận đấu là ghi nhiều bàn thắng hơn đối phương và bảo vệ khung thành của đội mình. Một bàn thắng được công nhận khi bóng hoàn toàn đi qua vạch khung thành một cách hợp lệ. Đội ghi nhiều bàn thắng hơn sẽ là đội chiến thắng.
Quy tắc bóng trong cuộc và bóng ngoài cuộc
Bóng trong cuộc là trạng thái khi bóng đang di chuyển trên sân và được điều khiển bởi các cầu thủ. Bóng ngoài cuộc xảy ra khi bóng ra ngoài đường biên hoặc vào khung thành của đội. Nếu trận đấu bị dừng bởi trọng tài vì lý do nào đó, trọng tài sẽ ra hiệu để bóng tiếp tục được đưa vào cuộc.
Quy định về các hành vi phạm luật của cầu thủ
Trong trận đấu, nếu cầu thủ thực hiện các hành động sau, họ sẽ bị trọng tài phạt và đội bạn sẽ được hưởng một quả đá phạt:
- Nhảy vào người đối phương không hợp lệ.
- Đá hoặc cố tình đá vào người đối phương.
- Xô đẩy, chèn ép hoặc đánh đối phương.
- Ngáng chân hoặc cố tình ngáng chân đối phương.
- Cố ý chơi bóng bằng tay (trừ thủ môn trong khu vực phạt đền).
- Gây nguy hiểm cho đối phương hoặc cản trở các tình huống phát bóng của thủ môn đối phương.
- Cố tình giành bóng khi thủ môn đối phương đã kiểm soát bóng trong tay.
Quy tắc về lỗi việt vị
Theo quy định, cầu thủ bị coi là việt vị nếu bất kỳ bộ phận nào của cơ thể đó nằm ở phần sân đối phương và gần vạch cầu môn hơn so với bóng và cầu thủ phòng ngự cuối cùng của đối phương (trừ thủ môn). Tuy nhiên, nếu cầu thủ đứng ở vị trí việt vị nhưng không tham gia vào pha tấn công hoặc không gây ảnh hưởng đến trận đấu, lỗi việt vị sẽ không được tính. Lỗi việt vị thường xảy ra khi một đội đang tấn công.
Quy định về thẻ vàng và thẻ đỏ
Cầu thủ phạm lỗi có thể nhận thẻ vàng hoặc đỏ từ trọng tài chính. Thẻ vàng là hình thức cảnh cáo khi cầu thủ vi phạm các lỗi như:
- Tranh cãi hoặc không chấp nhận quyết định của trọng tài.
- Có hành vi phi thể thao.
- Làm gián đoạn việc đưa bóng trở lại cuộc chơi.
- Thường xuyên vi phạm luật trong trận đấu.
- Vi phạm quy định về khoảng cách trong các tình huống ném biên hoặc đá phạt.
- Vào sân thi đấu mà không được sự đồng ý của trọng tài.
- Cố ý chơi bóng bằng tay.
Thẻ đỏ là hình thức kỷ luật nghiêm khắc nhất, dẫn đến việc cầu thủ bị truất quyền thi đấu ngay lập tức và đội bóng không thể thay thế người mới. Một cầu thủ nhận hai thẻ vàng trong cùng một trận đấu sẽ bị thay thế bằng thẻ đỏ. Các hành vi bị phạt thẻ đỏ bao gồm:
- Hành vi xấu đối thủ một cách nghiêm trọng.
- Thực hiện hành động bạo lực trên sân.
- Ngăn cản đội bạn ghi bàn một cách bất hợp pháp.
- Nhổ nước bọt vào người khác.
- Cố tình dùng tay chơi bóng trong vòng cấm hoặc cản phá bàn thắng.
- Sử dụng lời lẽ xúc phạm trên sân.
Quy định về quả phạt đền
Quả phạt đền, hay còn gọi là penalty, là tình huống đá phạt đặc biệt từ chấm 11m. Khi đội phòng ngự phạm lỗi trong khu vực cấm địa, đội tấn công sẽ được hưởng quả phạt đền. Đội phạm lỗi không được tạo hàng rào chắn trước khung thành. Thủ môn là người duy nhất có thể ngăn cản cú sút và họ phải đứng trên vạch cầu môn cho đến khi bóng được sút đi. Các cầu thủ khác phải đứng ngoài vòng 16m50 trong khi quả phạt đền được thực hiện.
Quy định về quả phạt góc
Nếu bóng chạm vào cầu thủ phòng ngự và ra ngoài đường biên ngang, đội tấn công sẽ được hưởng quả phạt góc. Bóng sẽ được đặt tại góc sân và đội tấn công sẽ thực hiện cú sút. Cầu thủ có thể ghi bàn trực tiếp từ quả phạt góc.
Quy định về ném biên
Ném biên là cách đưa bóng trở lại cuộc chơi khi bóng ra ngoài qua hai đường biên dọc. Đội nào không chạm bóng trước khi bóng ra ngoài sẽ thực hiện ném biên. Quả ném biên không thể ghi bàn trực tiếp vào khung thành.
Quy định về phát bóng
Khi bóng từ chân đội tấn công ra ngoài đường biên ngang, đội phòng ngự sẽ được hưởng một quả phát bóng. Thủ môn hoặc hậu vệ sẽ thực hiện phát bóng từ trong vòng 16m50. Người thực hiện phát bóng chỉ được chạm bóng một lần trước khi bóng được đưa tới chân cầu thủ khác.
Quy định về hiệp phụ
Hiệp phụ là phần quy định để phân định thắng thua khi hai đội hòa sau thời gian thi đấu chính thức. Thường có hai hiệp phụ, mỗi hiệp kéo dài 15 phút. Các đội sẽ thi đấu theo luật bình thường và không được thay thêm cầu thủ ngoài ba lần thay người trong thời gian chính thức. Nếu tỷ số vẫn hòa sau hai hiệp phụ, hai đội sẽ thực hiện loạt sút luân lưu 11m để xác định đội thắng.
Trên bài viết, bongdaphui.vn đã giải đáp chi tiết một số điều cơ bản trong luật bóng đá. Đừng quên theo dõi các bài viết tiếp theo của chúng tôi nếu muốn tìm hiểu thêm về môn thể thao vua nhé!
